Dưới đây là một số điểm mới về mức xử phạt hành chính lĩnh vực lao động, bảo hiểm. Người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) cần nắm rõ để thực hiện đúng.

1. Ký hợp đồng bằng văn bản với công việc từ đủ 3 tháng trở lên

Theo khoản 1, điều 8 Nghị định 28 năm 2020, NSDLĐ có hành vi không giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản đối với công việc có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên sẽ bị phạt tiền với mức: Từ 2 đến 5 triệu đồng với vi phạm từ 1 đến 10 lao động; Từ 5 đến 10 triệu đồng với vi phạm từ 11 đến 50 lao động; Từ 10 đến 15 triệu đồng với vi phạm từ 51 đến 100 lao động; Từ 15 đến 20 triệu đồng với vi phạm từ 101 đến 300 lao động; Từ 20 đến 25 triệu đồng với vi phạm từ 301 lao động trở lên.

Hiện nay, cùng hành vi này, NSDLĐ chỉ bị phạt tối đa 20 triệu đồng.

2. Người sử dụng lao động không phải thông báo trước khi hợp đồng hết hạn

Trước đây, khoản 1, điều 7 Nghị định 95/2013/NĐ-CP nêu rõ: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với NSDLĐ không thông báo bằng văn bản cho NLĐ biết trước ít nhất 15 ngày, trước ngày hợp đồng lao động xác định thời hạn hết hạn.

Tuy nhiên, Nghị định 28 đã không còn quy định này.

Do đó, NLĐ nên lưu ý tới ngày hết hạn hợp đồng lao động của mình để có phương án sắp xếp công việc phù hợp.

3. Bị phạt nặng nếu cưỡng bức, ngược đãi lao động

Khoản 3, điều 10 Nghị định này quy định NSDLĐ sẽ bị phạt tiền từ 50 đến 75 triệu đồng nếu có hành vi cưỡng bức lao động, ngược đãi NLĐ mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đây là nội dung chưa từng đề cập tại Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động trước đây.

4. Lương của NLĐ không được thấp hơn lương tối thiểu vùng

Theo khoản 3, điều 16, trong trường hợp có vi phạm, NSDLĐ sẽ bị phạt tiền từ 20 đến 75 triệu đồng tùy theo số người lao động bị vi phạm.

Cụ thể, phạt tiền: Từ 20 đến 30 triệu đồng nếu vi phạm từ 1 đến 10 lao động; Từ 30 đến 50 triệu đồng nếu vi phạm từ 11 đến 50 lao động; Từ 50 đến 75 triệu đồng nếu vi phạm từ 51 lao động trở lên.

Mức phạt này không thay đổi so với trước đây. Tuy nhiên, NLĐ nên biết mức lương tối thiểu vùng đang áp dụng hiện nay. Cụ thể: Vùng I: Mức 4.420.000 đồng/tháng; Vùng II: Mức 3.920.000 đồng/tháng; Vùng III: Mức 3.430.000 đồng/tháng; Vùng IV: Mức 3.070.000 đồng/tháng.

5. NLĐ được đảm bảo nghỉ hàng tuần, nghỉ hàng năm, nghỉ lễ, Tết

Theo khoản 2, điều 27 Nghị định 28, nếu NSDLĐ vi phạm một trong những quy định này sẽ bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng. So với trước đây, mức phạt này đã tăng lên rất nhiều, bởi theo Nghị định 95 năm 2013, trường hợp không đảm bảo ngày nghỉ cho 1 NLĐ, doanh nghiệp chỉ bị phạt tiền từ 500.000 đến 1 triệu đồng.

6. Không được áp dụng nhiều hình thức kỷ luật cho 1 hành vi vi phạm kỷ luật lao động

Mặc dù nội dung này đã được đề cập tại Bộ Luật Lao động năm 2012, tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, nếu doanh nghiệp vi phạm thì vẫn không có chế tài xử phạt.

Nghị định 28 năm 2020 được ban hành ngày 1-3-2020 đã kịp thời bổ sung cho thiếu sót này. Theo đó, sẽ phạt tiền từ 10 đến 15 triệu đồng đối với NSDLĐ có hành vi áp dụng nhiều hình thức kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.

7. Giúp việc gia đình được trả tiền đóng BHXH, BHYT

Để đảm bảo sự công bằng với mọi lao động, Nghị định 28 đã đề cập tới việc chủ nhà phải trả cho người giúp việc gia đình một khoản tiền để họ tự đóng BHXH, BHYT theo quy định.

Nếu không trả khoản tiền này, từ ngày 15-4-2020, chủ nhà sẽ bị phạt tiền từ 10 đến 15 triệu đồng. NLĐ là giúp việc gia đình nên nắm chắc thông tin này để đòi quyền lợi cho mình.

8. NLĐ được biết thông tin đóng BHXH của mình

Trước thực trạng nhiều lao động không hề biết doanh nghiệp có đóng BHXH cho mình hay không, tại Nghị định 28 này, Chính phủ đã bổ sung quy định: NSDLĐ hàng năm phải niêm yết công khai thông tin đóng BHXH của NLĐ do cơ quan BHXH cung cấp. Trường hợp vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đến 1 triệu đồng.

Trên cơ sở đó, NLĐ có thể chắc chắn biết được doanh nghiệp có đóng bảo hiểm cho mình hay không và đóng với mức bao nhiêu.

9. NLĐ làm giả hồ sơ hưởng BHXH bị phạt nặng

Một trong những điểm đáng chú ý khác liên quan đến chế độ bảo hiểm ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của NLĐ là việc tăng mức phạt đối với NLĐ làm giả hồ sơ hưởng bảo hiểm.

Nếu như trước đây, với hành vi này, NLĐ chỉ bị phạt tiền từ 500.000 đến 1 triệu đồng, thì từ ngày 15-4 tới, người kê khai không đúng sự thật, hoặc làm sai sự thật những nội dung có liên quan đến việc hưởng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt tiền từ 1 triệu - 2 triệu đồng.